logo iwama

زانشین

از لحاظ لُغوی “زانشین” به معنی “بقای روح و ذهن” است

که برای ملموستر شدن، آن را به “توجه”، “تمرکز حواس” و یا کلماتی مشابه نیز تعبیر کرده اند.

منظور از بقاء، طرز قرار گیری جسمانی نیست بلکه ماندگاری بصیرت و روشنایی چشم دل بوده که اغلب هنرجویان “بو دُو” (شیوه های رزمی) علی الخصوص هنرجویان تازه کار از آن درک درستی نداشته و آن را بصورت چیزی مادّی شبیه نگاه کردن می انگارند. حتّی تا آنجا پیش می رود که برخی از هنرجویان آن را تهدید کردن حریف مقابل بواسطه عبوسانه نگاه کردن او تلقی کرده و برای بعضی دیگر شنیدن این کلمه تداعی کننده خیره شدن و در اصطلاح ذُل زدن به حریف می باشد و در هنگام اجرای تکنیک با عملی کردن این موارد در ذهن خود تصور می کند که این همان زانشین است.

در بسیاری از باشگاه های هنرهای رزمی، مشاهده می شود که هنرجویان هیچ درک و ذهنیت صحیحی از “ماآی” (فاصله مناسب رویارویی) نداشته و به محض اینکه فن خود را بر روی حریفشان اجرا می کنند، پشت خود را به او کرده و کار را تمام شده می پندارند. آیا این همان چیزیست که به آن زانشین گفته می شود؟ چگونه این مطلب را می توان فهمید؟

زانشین یک کیفیت است و از اجزاء اساسی دیگری متشکل می باشد که درک صحیح و بکارگیری مناسب از این اجزاء برای تمرینات بو دُو لازم می نماید.

بهتر است نگاهی به اینکه این اجزاء و ارکان اصلی چه هستند بیندازیم:

“شی سِی” (ژِست یا وضعیت)؛ “مِتسوکِ” (کنترل بصری)؛ “ما آی” (فاصله مناسب رویارویی)؛

“کیای” (ا نرژی متمرکز)؛ و “کیموسوبی” (اتصال عملی یا هماهنگی نیرو)

در آغاز تمرین یا رویارویی این ارکان، مواردی هستند که متمرکز شده اند و مراقبت یا کنترل از آنها در تمامی مواقع ضروری است.

هنرجویان معمولاً این مهم (زانشین) را تقلید کرده و یا با کارهایی شبیه به ژست خوب گرفتن، به حریف نگاه کردن و همچنین اطمینان حاصل کردن از فاصله مناسب، ادای آن را در می آورند. اغلب ژست آنها خیلی خشک بوده و گاهی نیز با افزودن حالتهای تهدید آمیز بیرونی بر چهره یا اندامشان می خواهند زانشین داشتن را به خود یا حریفشان تلقین کنند، که این امر مسلماً هیچ تضعیفی در روحیه حریف ایجاد نساخته و او را هم  نمی تواند از حمله به وی مأیوس و یا دلسرد نماید.

اینگونه هنرجویان معمولاً در این حالت افراط کرده و زانشینشان در یک فضای دراماتیک و نمایش گونه بسیار اغراق آمیز به نظر می رسد که این مطلب از چشم دیگران پوشیده نمی ماند.

در اینجا چند جنبه دیگر از زانشین می بایست مدنظر قرار گیرد:

“کیمِ” (تمرکز قاطع)؛ “ریای” (عصاره تکنیک)؛ “کانکِن” (شهود یا آگاهی)

برای هنرجویان بو دُو داشتن کیای یا همان انرژی متمرکز ضروریست، چون بیشتر در مرکز توجه واقع می باشد و دانستن این نکته که چگونه یک تکنیک کارایی اش فزونی می یابد نیز برای ایشان امری لازم است. مدنظر قرار دادن هدف (حریف) مسافت تا آن، زمان بندی و حتی “هاسوجی” (ایجاد تغییرات در خط قدرت حریف) از دیگر مواردی هستند که باید به آنها توجه نمایند، زیرا که همگی اینها خود سازنده ریای می باشند. پس از آن است که می توان تا حدی اطمینان داشت کانکِن هم برای آنها قویتر و وسیعتر نمود یابد.

پس از رعایت نکات فوق در انجام تمرینات، حال وقت آن است که هنرجویان، ژست و حرکاتشان توأم با آرامش و راحتی بوده و در اصطلاح خودشان باشند؛ با چهره ای آرام، بدون اینکه چیزی بتوان از ماهیت آن     پی برد به حریف نگاه کرده و نظر به ماوراء داشته باشند، به گونه ای که حریف نتواند در آن رسوخ کند. انرژیشان متمرکز و در راحتی؛ گویی آنکه توان هر کاری را دارند. وضعیتشان هیچ “سوکی” (فضای باز)ی را برای حمله متوجه حریف نمی سازد. اکنون می توان گفت یک زانشین واقعی در ابتدای مسیر توسعه یافتن است. با این اتّفاق هنرجویان در زمانهای دیگر تمریناتشان نیز زانشین را نشان خواهند دارد، نه فقط در مواقع خاتمه فن. خیلی بد یا شاید خطرناک بنظر برسد که اگر چشمانشان را سریع از حریف بردارند. آنها دارای هوشیاری ای شده اند که تا قبل از آن نداشته اند و آرامشی بدست آورده اند که حتی در مدت زمان فعالیت پر قدرت از دست نخواهد رفت. آن خصیصه اینجاست که گفته می شود: در تحرک آرامش وجود دارد و در آرامش، تحرک.

پس از سالها تمرینات درست و مداوم زیر نظر اساتید خُبره و ممارست در آن، هنرجویان می توانند به خصائص دیگری از زانشین هم دست بیایند. اینگونه خصائص را بسیار دشوار می توان توصیف نمود و هنرجویان نیز بسیار دشوارتر می توانند آن را اجرا نمایند؛ این در حالیست که در عمل دیگران راحت دیده شده و بنظر می آید.

در واقع سعی اکثر افراد ایجاد توسعه اینچنین خصائصی نظیر “فودُ شین” (ذهن پایدار) و “موگامو شین” (ذهن آری از اندیشه به خود یا عمل) است که دست یابی به آن بسیار سخت بوده و برای افراد مختلف، سبکهای ویژه مشخّصی ایجاد می کند و هنرجویان می توانند نمونه ای از تجلی آن را در اساتید توانمند خود مشاهده کنند.

تمرین، تداوم، صبر و ارتباط با کسانی که این خصوصیتها در زندگی آنان ساری و جاری است تنها ابزارهایی هستند که می- توانند، آنچه هنرجویان می خواهند را به آنها بدهد.

شاید هنرجویان تصور کنند، از بعضی جهات دست کشیدن از این خواسته و فقط به تمرین پرداختن راه حل بهتریست. اما در پایان عرایض گفتنی است که:

 لازمه اعتقادی بزرگ ، تردیدی بزرگ است.

مطالب مرتبط

آخرین اخبار و مطالب